Stres stale nam towarzyszy. Jego optymalny poziom działa na nas korzystnie, motywuje i pomaga znaleźć rozwiązanie. Ale ten intensywny, długotrwały – wręcz przeciwnie. Stres to szereg różnych objawów, które m.in. wpływają na wykonywanie obowiązków zawodowych. Niestety, wielu symptomów nie widać na zewnątrz, jednak to nie znaczy, że nie mają znaczenia. Wręcz przeciwnie.
Praca = stres
Stres nie zawsze jest zły. “Dobry”, optymalny poziom stresu motywuje nas do działania, sprawia, że nam się chce – drążymy, chcemy zobaczyć efekty. Jednak większość z nas stresuje się dużo za dużo, wychodzimy poza akceptowalne przez organizm ramy. Wciąż powiększająca się lista zadań do wykonania, nieprzewidywalność dnia, brak jasnych zasad, presja, coraz większe wymagania, niepewność zatrudnienia, konflikty ze współpracownikami – to tylko część wyzwań, z którymi zmagamy się każdego dnia. Łączy je jedno – ich źródłem jest praca.
W pracy spędzamy większą część dnia, a stresorów tam nie brakuje. Wpływają na nie m.in. kultura organizacyjna, złe praktyki zarządzania, relacje ze współpracownikami oraz brak wsparcia. Praca sprawia, że stres towarzyszy nam nieustannie.
Zobacz też: Komunikacja w miejscu pracy – jak rozmawiać z pracownikami i dlaczego ma to znaczenie?
Stres, stały kompan
Dane pokazują, że stresu nam nie ubywa. Aż 67 proc. pracowników, spośród tych, którzy wzięli udział w zorganizowanym przez ADP badaniu, stresuje się pracą co najmniej raz w tygodniu, a co siódmy odczuwa stres każdego dnia. To wzrost o pięć procent w stosunku do badań sprzed pandemii – wtedy do częstego stresu w pracy (co najmniej raz w tygodniu) przyznawało się 62 proc. pracowników. “Przynajmniej raz w tygodniu doświadczam stresu w pracy” – wskazuje 68 proc. ankietowanych pracowników z Polski.
Zobacz też: Wpływ relaksu na pracę. Dobre wyniki? Postaw na odpoczynek, nie na nadgodziny
Jak wynika z raportu Deloitte, 46 proc. przedstawicieli pokolenia Z i 39 proc. millenialsów przez większość czasu spędzonego w pracy zmaga się ze stresem lub niepokojem. Chociaż rośnie świadomość, zdrowie psychiczne wciąż jest tematem tabu w organizacjach.
Skutki chronicznego stresu
Długotrwały, utrzymujący się na wysokim poziomie stres prowadzi do przeciążenia organizmu. Dostajemy różne sygnały, które świadczą o tym, że coś jest nie tak. Objawy obejmują symptomy fizyczne, psychiczne, ale i behawioralne. To m.in.:
- ból głowy,
- napięcie mięśniowe,
- zmęczenie,
- problemy ze snem,
- gonitwa myśli,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- uczucie przytłoczenia,
- pesymizm,
- zmniejszona koncentracja,
- problemy z podejmowaniem decyzji,
- izolacja,
- wahania nastroju,
- drażliwość,
- luki w pamięci,
- obniżenie odporności,
- choroby psychosomatyczne.
Zobacz też: Jak skutecznie zarządzać swoim czasem
Jak to wpływa na pracę?
Stres ma znaczenie dla naszego zdrowia (zarówno fizycznego, jak i psychicznego), a jego kondycja zdecydowanie wpływa na wykonywanie obowiązków zawodowych. Stres nie powinien być jedynie zmartwieniem pracownika – oddziałuje na wydajność całej organizacji.
Stres to choroby, a te wiążą się m.in. z częstymi nieobecnościami. Mogą one generować kolejne koszty – związane z wypłacaniem premii za wykonywanie dodatkowych obowiązków, z dodatkową rekrutacją, umowami na zastępstwo (czy też tymi “normalnymi”, w związku z dużą rotacją pracowników) itp. O finansach warto myśleć nie tylko w związku z absencją. Głównym czynnikiem generującym koszty dla pracodawców jest prezenteizm. Co z tego, że ktoś jest w pracy, skoro jego działania nie przynoszą żadnych efektów (a na pewno nie tych pozytywnych).
Zestresowany pracownik to niezaangażowany pracownik, jest mniej efektywny, ma trudności z podejmowaniem decyzji, często dokonuje niewłaściwych wyborów, źle ustawia hierarchię wykonywanych zadań, nie umie radzić sobie w trudnych sytuacjach. Czuje, że jego działania nie mają żadnego znaczenia, ma poczucie braku sprawczości, doświadcza wypalenia zawodowego. To tylko część elementów związanych ze stresem, które wpływają na organizację – na problemy z realizacją projektów, złe wyniki finansowe, postrzeganie na rynku itp.
Co może zrobić pracodawca?
Pracownicy są świadomi, że praca wpływa na ich zdrowie, nie powinni zapominać o tym i pracodawcy. Wspierająca organizacja to podstawa odnalezienia balansu. Przede wszystkim warto zadbać o właściwą kulturę organizacyjną, o jasne zasady i świadomość, że każdy pracownik jest ważny – nie jest trybikiem, który ma tylko zadania do wykonania, ale istotnym elementem, o który się dba na najwyższym poziomie.
A trzeba się troszczyć nie tylko o zdrowie fizyczne, należy zadbać o jego psychiczne aspekty. Warto m.in. wprowadzić działania wspierające dobrostan, zadbać o kompetencje miękkie liderów, pomóc pracownikom wybrać działania, które będą najbardziej pomocne (a przede wszystkim – należy dać możliwość wyboru), wspierać profilaktykę, oferować wynagrodzenie adekwatne do wykonywanych obowiązków. Co jeszcze? Postawmy na efekty i wyniki, a nie na godziny spędzone za biurkiem. Pozwólmy dopasować pracę do życia prywatnego, twórzmy elastyczne grafiki. Niech nasza organizacja ma jasną strukturę, konkretne zasady, do których wszyscy się stosują. Szanujmy innych, pozwólmy im na wyrażanie własnego zdania, mówienie “nie”, gdy zadań będzie za dużo. Niech liderzy zwracają uwagę na potrzeby pracowników, a nie na zbieranie “haków”.
Mniej stresu, to więcej korzyści. Dla wszystkich.
Źródła:
- ADP, People at Work 2022: A Global Workforce View
- Deloitte, Global 2023 Gen Z & Millenial Survey
