Pogotowie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego jest placówką, której głównym profilem działalności od 1995 roku jest pomoc osobom doznającym przemocy (dorosłym i dzieciom). Zajmuje się między innymi udzielaniem pomocy w trybie bezpośrednim w formie indywidualnych konsultacji psychologicznych i prawnych
Działa na terenie Warszawy i okolic, nasze lokalne placówki znajdują się także w Pruszkowie, Grodzisku Mazowieckim i Piasecznie.
Kto może skorzystać z pomocy jakiej udziela Pogotowie „Niebieska Linia”?
Działania bezpośrednie skierowane są do osób pokrzywdzonych przemocą w rodzinie i wszystkimi rodzajami przestępstw, które potrzebują wsparcia psychologicznego, pomocy prawnej, które nie są w stanie samodzielnie przebrnąć przez procedury sądowe, a także potrzebują wsparcia finansowego, aby powrócić do pełni życia osobistego, zawodowego i społecznego. Z pomocy udzielanej przez placówkę mogą skorzystać także świadkowie przestępstwa oraz osoby najbliższe i członkowie rodzin osób pokrzywdzonych. Udzielana przez nas pomoc jest nieodpłatna dla klientów.
Pomoc psychologiczna udzielana w Poradni Telefonicznej dla Osób w Kryzysie Emocjonalnym 116 123 jest dedykowana osobom znajdującym się w sytuacjach kryzysowych, doznającym przemocy, pokrzywdzonych przestępstwami, osobom przeżywającym kryzys utraty i żałoby, samotnym, cierpiącym z powodu depresji, bezsenności, chronicznego stresu. Zespół 60-ciu wykwalifikowanych konsultantów oferuje możliwość kontaktu, który będzie wsparciem w trudnych chwilach. Nie pytamy o wyznanie czy orientację seksualną. Nasi konsultanci nie oceniają, nie wartościują postaw czy zachowań – wspólnie z Klientem zastanawiają się co dla niego jest najlepsze w danej sytuacji. Połączenie z naszym numerem jest całkowicie bezpłatne niezależnie od tego z jakiej sieci dzwoni Klient. Można do nas dzwonić z każdego miejsca w Polsce, zarówno z telefonów stacjonarnych jak i komórkowych.
Zobacz też: Komunikowanie trudnych decyzji – sześć wskazówek, które pomogą przekazać informacje
Jakie wsparcie najczęściej (oprócz psychologicznego) jest potrzebne osobom zgłaszającym się po pomoc?
Zasadniczą częścią udzielanego przez nas wsparcia osobom w trudnej sytuacji życiowej związanej z doświadczeniem przemocy czy innego przestępstwa jest właśnie długofalowa pomoc psychologiczna, której celem jest praca nad szukaniem możliwych rozwiązań trudnej sytuacji, w której znajduje się dana osoba, powrotem do równowagi psychicznej po doznanych urazach psychicznych (i fizycznych), odbudowywaniem mocy osobistej, poczucia sprawstwa i kontroli nad własnym życiem, a w efekcie zmianą swojego życia. Często zmiana ta będzie wiązała się z uruchomieniem procedury „Niebieskie Karty”, rozpoczęciem spraw sądowych oraz walką o siebie i swoje prawa.
Oprócz tego osoby pokrzywdzone potrzebują wsparcia prawnego w zakresie doradztwa prawnego czy pisania pism procesowych. W przypadku przestępstwa znęcania się nad rodziną, gdy diagnozujemy ryzyko zagrożenia życia, możemy udzielać pomocy finansowej w postaci pokrywania kosztów czasowego zakwaterowania lub udzielenia schronienia. Jeśli osoby pokrzywdzone doznają w związkach przemocy ekonomicznej lub niealimentacji i nie mają środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb, to po analizie sytuacji życiowej osoby pokrzywdzonej i dostępnej dokumentacji uwiarygodniającej przestępstwo, możemy udzielać pomocy w postaci finansowania okresowych dopłat do bieżących zobowiązań czynszowych i opłat za media (lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, do którego osoba uprawniona posiada tytuł prawny), czy przejazdów środkami komunikacji publicznej lub pokrywanie kosztów transportu związanych z uzyskaniem świadczeń i regulowaniem spraw sądowych, pomocy w postaci porywania kosztów żywności lub bonów żywnościowych, pokrywania kosztów zakupu odzieży, bielizny, obuwia, środków czystości i higieny osobistej.
Częściej zgłaszają się osoby doświadczające sytuacji kryzysowej nagłej, czy będące w chronicznym stresie i kryzysie?
Po pomoc zgłaszają się zarówno osoby, które znalazły się w nagłej, kryzysowej, a często traumatycznej sytuacji (pobicie, gwałt, usiłowanie zabójstwa), jak i osoby znajdujące się w stanie chronicznego stresu, które wiąże się z sytuacją przemocy w rodzinie, która trwa na przykład od kilku czy kilkunastu lat, ale dopiero teraz osoba doznająca przemocy znalazła w sobie siłę do tego, aby powiedzieć „dość” i poszukać pomocy.
Co głównie hamuje osoby przed reagowaniem dużo wcześniej?
Jeśli mówimy o sytuacji przemocy domowej to tych powodów jest mnóstwo. Wynika to ze specyfiki zjawiska przemocy i wiążących się z nią mechanizmów. Osoby, które są świadkami przemocy w rodzinie, często zastanawiają się nad tym, dlaczego osoba doznająca przemocy nie odchodzi ze związku, w którym jest krzywdzona? Mając trudności ze zrozumieniem tej skomplikowanej sytuacji, często myślą, że taka osoba najwidoczniej nie jest wystarczająco nieszczęśliwa, albo po prostu „uzależniona” od sprawcy. Osoby doświadczające przemocy bardzo cierpią, jednak często są bezradne. W bliskiej relacji, w której występuje przemoc, działają bardzo silne mechanizmy, będące skutkiem manipulacji, zastraszania czy gróźb stosowanych przez sprawcę. Przemoc jest zjawiskiem cyklicznym, co wiąże się z naprzemiennością trudnych momentów w związku, kiedy sprawca jest agresywny i nieprzewidywalny oraz tych, w których okazuje skruchę, przeprasza, obiecuje poprawę i tym samym daje nadzieję osobie doznającej przemocy na to, że znów może być tak dobrze, jak dawniej, jak na początku związku.
Jeśli osoba stosująca przemoc jest jednocześnie osobą uzależnioną od alkoholu, to sprawa komplikuje się jeszcze bardziej. Konsekwencją życia z partnerem nadużywającym alkoholu może być wykształcenie się współuzależnienia. Współuzależnienie nie jest chorobą. To forma przystosowania się do życia w długotrwałej, niszczącej sytuacji związanej z patologicznymi zachowaniami partnera, która ogranicza w sposób istotny wybór postępowania, prowadzi do pogorszenia własnej sytuacji czy własnego stanu zdrowia i utrudnia wprowadzenie konstruktywnej zmiany.
Zobacz też: Bunt u dziecka – dziewięć wskazówek, które pomogą przetrwać ten trudny (dla obu stron) czas
Osoba współuzależniona im bardziej stara się coś zmienić na lepsze, tym bardziej się wikła i tym bardziej wzmacnia patologię układu, w którym tkwi. Koncentrując się na szukaniu sposobu ograniczenia picia partnera, osoba współuzależniona nieświadomie przejmuje odpowiedzialność i kontrolę za jego funkcjonowanie, co w efekcie ułatwia pijącemu dalsze spożywanie alkoholu. Osoba współuzależniona najczęściej przestaje myśleć o sobie: traci kontakt z własnymi potrzebami, nie ufa swoim odczuciom, tłumi emocje, nie prosi o pomoc. Nie odchodzi od partnera, ponieważ swoje poczucie wartości opiera na związku, który za wszelką cenę chce utrzymać, niezależnie od ponoszonych strat fizycznych i psychicznych. Jest zależna emocjonalnie od partnera i nie wierzy, że może sobie bez niego poradzić, choć tak naprawdę to ona dźwiga ciężar odpowiedzialności za funkcjonowanie rodziny.
Życie w długotrwałym stresie spowodowanym piciem osoby bliskiej i stosowaniem przez nią przemocy, brak skuteczności własnych działań nakierowanych na rozwiązanie problemu picia i zatrzymania przemocy powodują poważne konsekwencje psychologiczne: zaburzenia psychosomatyczne, doświadczanie chaosu emocjonalnego i zagubienia, stanów chronicznego napięcia, stanów lękowych i depresyjnych. U części osób współuzależnionych rozpoznaje się ostrą reakcję na stres, zaburzenia stresowe pourazowe lub zaburzenia adaptacyjne. Współuzależnienie diagnozuje się wyłącznie u osób dorosłych, które formalnie mogą wybrać inną drogę poradzenia sobie z problemem picia partnera.
Osoba doznająca przemocy ma trudność w rozpoznawaniu własnych potrzeb, w realizacji własnych ambicji i celów. Jej życie często ogniskuje się wokół pomocy partnerowi, jednak paradoks polega na tym, że wiele podjętych przez nią prób nie przynosi oczekiwanych rezultatów. W związku z tym pojawia się w niej poczucie braku wpływu na zmianę sytuacji, bezradność, poczucie osamotnienia, braku nadziei i sensu życia.
Agnieszka Machnowska
kierowniczka merytoryczna platformy pomocowej 116sos.pl
