Czym jest uzależnienie?
Jeśli czytałeś już kilka naszych postów, z pewnością zdążyłeś natknąć się na definicję uzależnienia, a może nawet cały post o tym, czym uzależnienie jest. W takim razie, możesz śmiało przejść do następnej sekcji.
Zamieszczamy tutaj tę definicję ponownie, aby każdy nowy czytelnik mógł bez problemu zrozumieć tekst. APA (American Psychiatric Association) definiuje uzależnienie jako chorobę mózgu polegającą na kompulsywnym używaniu jakiejś substancji pomimo negatywnych konsekwencji. Mówimy wtedy o uzależnieniu chemicznym, a więc od danej substancji. Niestety, możemy uzależnić się od praktycznie wszystkiego, także hazardu, zakupów, pornografii czy adrenaliny. Takie uzależnienie nazywamy behawioralnym – chodzi tutaj o kompulsywne powtarzanie jakiejś czynności.
Czym są fazy choroby alkoholowej?
Możesz natknąć się także na alternatywne określenia – etapy lub stadia alkoholizmu. Według amerykańskiego lekarza Elvina Mortona Jellinka, w uzależnieniu od alkoholu wyróżniamy cztery fazy. Używa się także innej klasyfikacji stworzonej przez Roberta Tabusa, która wyróżnia aż trzynaście faz alkoholizmu.
Fazy alkoholizmu według Jellinka
Jellinek był jednym z ekspertów w Komisji dla Spraw Alkoholowych WHO. Praca Elvina Mortona Jellinka niezwykle rozwinęła badania nad uzależnieniem od alkoholu i sposobów jego leczenia. Wyróżnił cztery fazy choroby alkoholowej:
- Faza wstępna – zwana również prealkoholową. To stadium choroby alkoholowej zaczyna się niewinnie i trudno odróżnić je od picia przyjętej przez społeczeństwo normy. Z czasem zauważasz, że picie przy różnych okazjach, np. towarzyskich, relaksuje Cię, poprawia samopoczucie i dodaje pewności siebie. Ten etap może trwać nawet kilka lat. Rośnie fascynacja alkoholem, sięgasz po niego coraz częściej i w większych ilościach, bo Twoja tolerancja wzrasta i potrzebujesz większej dawki, aby uzyskać te same efekty, co wcześniej.
- Faza ostrzegawcza – zwana też zwiastunową. Zaczynasz szukać okazji, aby sięgnąć po alkohol. Częściej spotykasz się z ludźmi, aby mieć pretekst do picia. Zaczynasz też pić samotnie, a nawet w ukryciu. Wypierasz, że możesz mieć problem z nadużyciem alkoholu. Częstsze spożywanie alkoholu może prowadzić do luk w pamięci.
- Faza krytyczna – zwana także ostrą. Tracisz kontrolę nad piciem, zaniedbujesz obowiązki i relacje. Porzucasz dotychczasowe zainteresowania, pasje i hobby. Problem alkoholowy jest już bardzo widoczny, odczuwa je Twoje otoczenie. Coraz częściej zaczynasz dzień od wypicia “klina”, żeby złagodzić kaca z dnia poprzedniego. Masz poczucie winy związane z zaniedbywaniem bliskich i swoich obowiązków, a także próbami obarczania winą innych. Mogą wystąpić myśli samobójcze.
- Faza przewlekła – zwana również chroniczną. Tutaj ciągi alkoholowe trwają nawet kilkanaście dni, a przerwa w piciu powoduje silne skutki uboczne, jak wymioty, drgawki, podwyższone ciśnienie. To objawy tzw. zespołu abstynencyjnego. Problemy psychiczne pogłębiają się – występują epizody depresyjne, stany lękowe, a także problemy z pamięcią i koncentracją. Może wystąpić delirium, czyli psychozy alkoholowe. Może dojść do utraty pracy i konfliktów z bliskimi, a nawet rozpadu relacji. Skupienie na alkoholu jest ciągłe i intensywne, staje się on naszym celem życiowym.
Faza uzależnienia od alkoholu według Tabusa
Robert Tabus jest autorem książki pt. “Trzynasty stopień szczęścia”, która jest autobiograficznym opisem zmagania się z chorobą alkoholową. Stworzył 13-stopniową skalę uzależnienia od alkoholu, która pomocna jest w określeniu zaawansowania choroby alkoholowej
- Stopień pierwszy – umiarkowanie spożycie alkoholu, np. w sytuacjach towarzyskich.
- Stopień drugi – nadużywanie alkoholu, pojawiają się luki w pamięci.
- Stopień trzeci – pojawia się głód alkoholowy, potrzebujesz się napić wbrew rozsądkowi.
- Stopień czwarty – tracisz kontrolę nad ilością wypitego alkoholu, upijasz się do nieprzytomności.
- Stopień piąty – szukasz usprawiedliwień dla swojego picia i zaprzeczasz, że możesz być uzależniony od alkoholu.
- Stopień szósty – odczuwasz objawy zespołu abstynencyjnego, potrzebujesz pić “na klina”, aby je złagodzić.
- Stopień siódmy – ukrywasz się z piciem, pijesz w samotności.
- Stopień ósmy – Twój system nerwowy odmawia współpracy i przestaje prawidłowo działać. Rośnie konflikt z otoczeniem, jesteś agresywny.
- Stopień dziewiąty – alkohol staje się dla Ciebie najważniejszy i całą swoją energię skupiasz na jego zdobyciu.
- Stopień dziesiąty – doświadczasz kaca moralnego, masz poczucie winy i czujesz niesmak wobec swojego zachowania. Jednocześnie nie możesz przestać sięgać po alkohol.
- Stopień jedenasty – doświadczasz częstych napadów lęku, które przeradzają się w trwałe zaburzenia lękowe.
- Stopień dwunasty – pijesz alkohol dla samego picia, upijasz się do nieprzytomności.
- Stopień trzynasty – potrzebujesz profesjonalnej pomocy, nie jesteś w stanie sam odstawić alkoholu. Twój stan fizyczny i psychiczny sprawia, że potrzebujesz opieki medycznej, aby uporać się z nałogiem. Nie proszenie o pomoc i kontynuowanie nadmiernego spożycia alkoholu może zakończyć się Twoją śmiercią.
Jeśli któraś z podanych powyżej faz wydaje Ci się znajoma i podejrzewasz, że możesz mieć problem alkoholowy, koniecznie skontaktuj się z lekarzem lub psychologiem, aby zdiagnozować chorobę i ustalić leczenie.
Czujesz, że życie Twoje lub kogoś innego może być zagrożone, np. w konsekwencji zatrucia alkoholowego? Natychmiast skontaktuj się z pogotowiem.
