Psychoedukacja w terapii uzależnienia od alkoholu - Helping Hand - Mental Health Programme

Psychoedukacja w terapii uzależnienia od alkoholu

Alkohol jest znaczącą częścią naszej kultury. Związane są z nim toasty, celebrowanie sukcesów i świąt, a często także pocieszanie się. Picie go w umiarze nie jest bardzo szkodliwe, jednak nadużywanie alkoholu może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym uzależnienia. W takiej sytuacji wsparcie terapeutyczne jest bardzo potrzebne. 

Statystyczny Polak (niezależnie od płci) rocznie spożywa średnio 11,7 litra czystego alkoholu, co najmniej raz w miesiącu upija się 35 proc. dorosłych. Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wskazuje, że od alkoholu uzależnione jest 3,7% populacji 52 badanych krajów. Te dane pokazują, że problem uzależnienia od alkoholu może dotyczyć wielu osób. Warto zatem wiedzieć, jak zachować się w sytuacji, gdy zaobserwujemy objawy u bliskiej nam osoby lub u samych siebie. 

Czym jest psychoedukacja?

Psychoedukacja to poszerzanie swojej wiedzy psychologicznej oraz wewnętrznych zasobów mierzenia się z trudnościami. Im lepiej rozumiemy co się z nami dzieje, tym skuteczniej sobie radzimy. Psychoedukacja oferuje nam różne techniki i sposoby regulacji emocji, a także budowania odporności psychologicznej. 

Zrozumienie, jakie emocje nam towarzyszą oraz poznanie adaptacyjnych sposobów (czyli takich, które są pomocne) przeżywania ich mają znaczący wpływ na terapię uzależnień. Alkohol jest rozpraszaczem – tłumi i wyłącza nasze myślenie oraz uczucia. To nie oznacza jednak, że one znikają. Psychoedukacja pokazuje nam, jak świadomie i z akceptacją przeżywać życie. Dysponując taką wiedzą, osoba uzależniona zyskuje alternatywę dla tłumienia emocji poprzez alkohol. 

Co możemy określić jako uzależnienie?

Warto podkreślić, że uzależnienie jest zaburzeniem zdrowia psychicznego i fizycznego, które nie wynika z intencji osoby uzależnionej. To nabyty stan, w którym ta osoba musi sięgać po alkohol, inne substancje lub wykonywać określone czynności (np. zakupoholizm czy uzależnienie od hazardu). Mówimy o nim wtedy, gdy osoba nie może się powstrzymać przed np. regularnym spożywaniem alkoholu, nie wyobraża sobie bez niego życia, a jej zachowania zaburzają codzienne funkcjonowanie. Uzależnienie od alkoholu może się objawiać zmianą zachowania, brakiem zaangażowania w życie społeczne lub zawodowe, a także poszukiwaniem okazji do spożywania alkoholu jak najczęściej. Pamiętajmy jednak, że uzależnienie ma wiele twarzy i może objawiać się w bardzo różny sposób. Jedne osoby będą piły w samotności, ukrywając się, a inne nadużywały alkoholu np. podczas częstych imprez i spotkań towarzyskich. To zaburzenie może dotknąć każdego, niezależnie od płci, wieku czy stylu życia. 

W jakich przypadkach uzależnień możemy zastosować psychoedukację?

Psychoedukacja jest elementem niemal każdej terapii uzależnień. Za pomocą nowopoznanych narzędzi osoba odzyskuje sprawczość nad swoim życiem, możliwość działania, a także częściową odpowiedzialność za proces leczenia. Wiedza o mechanizmach które nami kierują oraz o naszych emocjach jest niezbędna, aby móc zastanowić się nad przyczynami uzależnienia i zrozumieć samego siebie. 

Terapeuci specjalizujący się w leczeniu uzależnień często w swojej praktyce wykorzystują informacje z książki “Psychoedukacja w terapii uzależnienia od alkoholu. Scenariusze zajęć. Część 1” autorstwa Roberta Modrzyńskiego. To zbiór rzetelnych informacji i dobrych praktyk, które są pomocne w pracy terapeutycznej. 

Podsumowanie

Psychoedukacja stanowi bardzo istotny element leczenia osób uzależnionych od alkoholu, który usamodzielnia i motywuje do dalszego działania. Nie jest to jednak jedyny element pomocy, która prowadzi do zachowania trzeźwości. Możliwymi i skutecznymi sposobami leczenia uzależnień są psychoterapia lub terapia w ośrodku zamkniętym, oraz terapia grupowa, a czasami także zaangażowanie lekarza psychiatry. Znaczący wpływ na proces zdrowienia ma również wsparcie bliskich osób. Dostępnych jest wiele form pomocy, jednak najważniejsze, aby osoba uzależniona chciała zmienić swoje życie i się o tę pomoc zwróciła. 

Zobacz również