Psychosomatyka to dziedzina medycyny, która bada wpływ czynników psychologicznych na pojawiające się lub pogłębiające choroby fizyczne jak również wpływ chorób somatycznych na stan psychiczny człowieka. W ujęciu psychosomatycznym, choroba rozumiana jest jako interakcja czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych. W jaki sposób odczuwamy w ciele dyskomforty związane z lękami?
Jak dotąd wykazano, że zależności między emocjami, myślami i zachowaniem a chorobami takimi jak: choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby układu trawiennego, choroby skóry, alergie, migreny, anginy i wiele innych, są bardzo duże. Wpływ na zaburzenia psychosomatyczne ma także lęk.
W jaki sposób odczuwamy lęk w ciele?
Zaburzenia lękowe mogą wpłynąć na działanie układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego. Lęki mogą wywoływać wiele różnych znaków z ciała, które są związane z napięciem i stresem, w tym obniżenie odporności lub zmiany w funkcjonowaniu organizmu, zwiększenie aktywności układu współczulnego i zmniejszenie aktywności układu przywspółczulnego. Objawy mogą obejmować też problemy z oddychaniem, bóle i zawroty głowy, napięcie mięśniowe, problemy trawienne, zaburzenia snu, palpitacje serca czy zwiększone pocenie się. Wiele chorób jest wywołanych również przez stres. Stres powoduje uwalnianie hormonów, takich jak kortyzol, które wpływają na funkcjonowanie organizmu, w tym na układ odpornościowy oraz choroby takie jak zespół jelita drażliwego, astma, łuszczyca i choroby serca.
Zobacz też: Quiet quitting – czyli praca nie jest najważniejszą wartością w życiu
Zależność objawów psychosomatycznych od myśli
W psychosomatycznej terapii pacjent uczy się radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami, takimi jak gniew i lęk oraz jak wpłynąć na swoje zdrowie poprzez zmianę swojego sposobu myślenia. Psychosomatyka uznaje, że nie tylko stres, ale także pozytywne myśli i emocje mogą wpłynąć na zdrowie, między innymi na układ odpornościowy, poprawię nastroju i samopoczucie fizyczne. Badania sugerują, że ludzie z większą odpornością na stres mają również lepsze zdrowie psychiczne i fizyczne oraz, że również medytacja, joga i ćwiczenia relaksacyjne są skutecznymi metodami redukcji stresu i poprawy zdrowia psychosomatycznego. W psychosomatycznej terapii uwaga skupia się na pacjencie jako całości, łącząc jego aspekty fizyczne, emocjonalne i duchowe. Zdrowie fizyczne i psychiczne jest uważane za nierozerwalnie ze sobą powiązane.
Zobacz też: Używki wśród młodzieży – uzależnienie od leków i innych substancji
Psychoterapia objawów psychosomatycznych
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – jest formą terapii, która skupia się na zmianie myśli i zachowań, które przyczyniają się do objawów psychosomatycznych. CBT może pomóc w identyfikacji i zmniejszeniu negatywnych myśli, które powodują stres i napięcia emocjonalne. Psychoterapie w innych nurtach są również skuteczne. Ważne by odnaleźć źródło napięć i negatywnych wzorców myślowych oraz zachowań, które wpływają na zdrowie fizyczne. Terapia farmakologiczna, czyli przyjmowanie leków przeciwlękowych i antydepresyjnych, może być stosowana w terapii objawów psychosomatycznych, jeśli objawy są związane z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak lęk czy depresja. Dodatkowo terapia relaksacyjna może pomóc w zmniejszeniu stresu i napięcia emocjonalnego, co z kolei może pomóc w zmniejszeniu objawów psychosomatycznych. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na zarówno na aspekt fizyczny, jak i emocjonalny, aby zapewnić kompleksową opiekę i poprawę zdrowia.
Autorka: Klaudia Bartoszewska, psycholożka
